ARTIK ZAMAN AKMIYOR - SEFA EVLİYAOĞLU

 ARTIK ZAMAN AKMIYOR



“İnsanları yanlışlarından döndürme görevi üstlenenler ve sadece ortalığı karıştırmak isteyenler. İlki bugün mümkün değil ve başka bir yazının konusu.” İşte merakla beklenen o yazı.

İki hafta dolmadı, bir akşam bir arkadaşıma kurumlanarak şöyle dedim: “Diyalektiğin iflas ettiği günümüzde birini bir konuda yanlış düşündüğüne ikna etmek imkânsız.” Bana karşılığı, “Duyduğum en modernist cümle.” idi. Almak istediğim dönüt de tam olarak buydu. Ne diyeyim, derdimi doğru düzgün bir şekilde anlatabildiğimi görünce kendimle gurur duydum. Sanki yarım bilgimizle atıp tutuyorduk ama öyle ya da böyle, modernizm büyüktür postmodernizm.

Peki postmodernizmden ne anlamalıyız? Bana saç baş yoldurtan her şeyi anlamalıyız. Fakat en çok bilginin ayaklar altına alınmasına ve susmanın unutulmasına dayanamıyorum. İnanır mısınız, bunun aklıma geldiği gecelerde uyuyamıyorum(!).  Bir de şu hakikat sonrası1 belası var. Hani entelektüel görünmek isteyenlerin “kapitalizm” ve “1984” artık prim yapmadığı için söylevlerinde mutlaka araya sıkıştırdığı yeni oyuncakları.

Arkadaşlar hatırlarsanız üçüncü hal imkânsızdır. A, a’ya eşittir ve a dışındaki her şey a değildir. Demek istediğim, söylediğinde ya haklısındır ya da yanlış bir şey söylüyorsundur. Birinin dediğine karşı çıkmayagörün, “Benim konumumdan böyle görünüyor ve doğrusu da benim için budur, senin kendi konumundan nasıl gördüğün beni ilgilendirmez.” diye size gıcık olurlar ve kendinizi birdenbire birilerine karşı taraf almış bulursunuz. Bu, sizin taraf olmak niyetinizle alakası olmayan acımasız bir etiketleme furyasıdır. Anlamadığım, iki halin ötesine geçilemeyeceği nasıl kabul edilmiyor ve sanki bir üçüncüsü söz konusu olabilirmiş gibi konuşulabiliyor? Hayır, bu, üçüncü hali kabul etmek iddiası değil. Bilgiyi büsbütün reddetmek. Neden bilgiyi reddetmek oluyor biliyor musun? Çünkü herkes kendi sesini istediği an kitlelere ulaştırmak imkanına sahip. Hatta ve hatta mesele sözünü geçirmek de değil. Sadece, iddiasını mümkün olabilecek en çok kişiye duyurmak. İletişimin bilgi aktarım işlevi ölmüş ve milyarlarca kişinin hep beraber bağırıp çağırması iletişim adını almıştır.

Bir diğer arsızlık2, ekranlar sayesinde artık susmanın ne olduğunu bilmiyoruz. Söylevin, iletişimin(!) ve paylaşımın kesintisizliği üçünün de anlamını ilga etmekle kalmamış çok daha fazlasını bizden almıştır. Kısa süreliğine uzak kalınması bir tür yoksunluk uyandıran, oyalanma3 ve eğlence4, kuşkusuz bağımlılıktır. Paylaşımın yarışa dönüşmesi ise en hafif belirtisi anı yaşamamak olan bir vakadır. Bu kime neyin niçin sunulduğunun düşünülmediği çılgınlık, bir silahlanma yarışına ve olmayan bir zaferin yıl dönümünde düzenlenen geçit töreni sırasında caddelerde gezdirilen bir sürü silaha benzemektedir. Bir parmak hareketi sonrası artan rakamların, ganimet5 halini alması, devletlerin kahramanlara verecek mülkü kalmadığı zaman madalyayı ve nişanı icat etmesinden farklı değildir. Her bireyin kahraman olduğu toplumun birbirine sunabileceği bir şeyi kalmamıştır ve hatta bu rakamlar bir madalya yahut nişan sahibi olmaktan daha kıymetli görülmektedir zira bugün, otoritenin değil kitlenin takdiri başarı sayılmaktadır.

Bir grup seçkinin tekelinde bulunan bilgi, hiçbir kısıtlama olmadan kitlelerin erişimine sunulduğu zaman kanserli doku misali sağlıklı gelişimi bozulmuş ve bünyesini mahvetmesi kaçınılmaz şekilde kontrolden çıkarak büyümüştür. İlerlemenin anahtarı sayılan bilgi, ironik şekilde, daha çok kişinin ilerleyebilmesini ve aynı zamanda kendisinin de mükemmelleşmesini sağlayacakken kendi kendisini işlevsiz kılmıştır. Seyir, paradigmalara karşı tepkilerin doğması ve mevcut paradigmanın yenisiyle değiştirilmesi6 idi. Bilginin kümülatif niteliği henüz bozulmamışken bu mümkündü fakat postmodernizm zamanında anti-tezin doğabileceği bir bilgi kalmadığı için paradigmalar çağı açılmamak üzere kapanmıştır. Şakacı bir dille söyle denebilir: “Öyle bir paradigma kayması ki ortada paradigma falan kalmadı.” Hal böyle iken merak ediyorum, tarihin sonuna mı geldik?

Yazarın notu: Yukarıdaki metinde yer alan işaretli sözcükler, aşağıda verilen İngilizce sözcükleri karşılamak niyeti ile kullanılmıştır.

  1. Hakikat sonrası: post-truth
  2. Arsızlık: degeneracy
  3. Oyalanma: distraction
  4. Eğlence: entertainment
  5. Ganimet: trophy
  6.  Mevcut paradigmanın yenisiyle değiştirilmesi: paradigm shift 
Sefa Evliyaoğlu


Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

İNSAN NEDİR? - ŞEVVAL CANSIZ

Resim
İNSAN NEDİR? İnsan; münzevi bir ağacın gölgesinde soluklanan, sonrasında ağacın gölgesine nankörlük sergileyip güneşin sohbetine davet edilmeyi bekleyen bir varlıktır.  Nankörlüğü kedi ile yarışan insan; kabuğuna sığmayacak bir yapıya da sahiptir. Örneğin kimi zaman melankolik bir piyanonun mırıltıları, kimi zaman yağmurların dinmeyen öfkesinin ve telaşının yeryüzüne inerek; toprağın kendine özgü duruşuna teslim ettiği iki dirhem bir çekirdek koku, kimi zaman da bir mum alevinin inişli-çıkışlı dans ettiği için etrafına yaydığı met cezir ışığın anaçlığı… Her bir tutamında farklı görseller ve bu görselleri besleyen betimlemeler vardır. Her birinin benliğinde kendi kişiliğini besleyen farklı dünyalar vardır.  Bu noktada insan; hem keşfedilmeyi bekleyen, hem de keşfedilmekten korkan bir varlıktır. Acıma, korku, endişe içinde kıvranırken; mutluluğu, coşkusu, huzuru içinde doğrulmayı hedefleyen bir varlıktır.  Aynı zamanda insan başını kuma gömebildiği için her şeyden bihaber gözükmeye çalış
Devamı

MAVİ’YE MEKTUPLAR - NUR ÇETİNKAYA

Resim
  MAVİ’YE MEKTUPLAR        Bazen oluyor ya hani, kafanızı yastığa rahat bir uyku uyumak için koyuyorsunuz, kapatıyorsunuz gözlerinizi, hayal kuruyorsunuz ya da düşünceler âlemine dalıyorsunuz. O hayal senin bu düşünce benim dolaşıyorsunuz. Sonra bir bakmışsınız uykunuz kaçmış, saat de epey bir geç olmuş. Evet... Ben, şuanda böyle bir ânın içerisindeyim. Kafamı yastığa koyalı saatler oldu. Çoğu gece olduğundaki gibi yine uyuyamadım. Uyku ilacı almadan uyumaya çalışmak benim neyime zaten? Uyuyamayacağım biliyorum, o ilacı içmeden uyuyamayacağım. Kafamdakileri bir kağıda dökmeden rahatlamayacağım ondan da adım gibi eminim. İlacı içsem de peşimi bırakmayan düşünceler ilaca direnmek adına yeterli bir sebep oluyor bana.       Oflayarak kalktım yataktan. Yorganı üzerimden çekince odanın soğukluğu sırtıma üşüştü. Titredim. Anneme yalvar yakar ördürdüğüm uzun hırkamı üzerime geçirdim. Hala ışığı yakmamıştım. Gözümü kör edecekti açınca, düşüncesi bile yüz buruşturmaya yeterdi. Ay ışığı güzeldi.
Devamı